Karkonosze

Karkonosze są największym, a jednocześnie najwyższym pasmem górskim całych Sudetów. Rozpościerają się na długości 35 kilometrów (z północnego zachodu ku południowemu wschodowi) od Przełęczy Szklarskiej po Bramę Lubawską. Na północ stoki opadają stromo do Kotliny Jeleniogórskiej, a południowa granica przebiega wzniesieniami czeskich Podkrkonoší. Najwyższym szczytem jest górująca wyraźnie nad innymi Śnieżka (1602 m n.p.m.). Góry stanowiące część struktury geologicznej Bloku izersko-karkonoskiego (zbudowanego głównie z granitu) wypiętrzone zostały w wyniku długotrwałych i skomplikowanych procesów górotwórczych. Wznoszące się nad Kotliną Jeleniogórską i okolicznymi pasmami Karkonosze, od dawna budziły ludzką ciekawość i trwogę. Z górami związanych jest wiele legend, wśród których często pojawia się postać tajemniczego władcy, ducha gór – Liczyrzepy. Pierwszymi, którzy zdobyli się na odwagę wejścia do głębokich dolin i zdobycia stromych szczytów, byli XIII-wieczni poszukiwacze złota i szlachetnych kamieni – Walonowie. Z czasem na górskich halach rozpoczęto wypasanie owiec, a drewno z lasów przeznaczono na węgiel drzewny, opał i budulec. Po wybudowaniu w XVII wieku kaplicy na wierzchołku Śnieżki, popularne stały się pielgrzymki na najwyższy szczyt Karkonoszy. Pasterskie budy przyjmowały pierwszych gości, stając się zaczątkiem dzisiejszych schronisk. W Karpaczu istniało centrum unikalnej na skalę europejską leczniczej sztuki zielarskiej. Szklarska Poręba natomiast była szeroko znanym ośrodkiem przemysłu szklarskiego. Wiek XIX i XX to rozwój turystyki, wybudowano wiele obiektów o tym przeznaczeniu, a dzięki wzrastającej popularności sportów zimowych powstały tory saneczkowe i skocznie narciarskie. Miasta i wsie podkarkonoskie stały się miejscowościami letniskowymi. Wyjątkowy charakter nadają Karkonoszom duże wysokości względne (do 1000 metrów) oraz niezwykle malownicze, głębokie i strome kotły polodowcowe. W rejonie Szklarskiej Poręby są to Śnieżne Kotły, natomiast powyżej Karpacza – Kotły Małego i Wielkiego Stawu, na dnie których znajdują się największe karkonoskie jeziorka. Gęsta sieć szlaków turystycznych prowadzi przez górskie grzbiety, doliny rzeczne, rozległe hale, torfowiska i położone niżej lasy. Unikatowy krajobraz, specyficzny klimat, ciekawe formy geomorfologiczne oraz bogata flora i fauna to główne motywy utworzenia w 1959 roku Karkonoskiego Parku Narodowego. Możliwość obejrzenia na jego obszarze grup skał o fantastycznych kształtach, rumowisk skalnych, kotłów polodowcowych, źródeł, potoków z licznymi kaskadami i wodospadami oraz subalpejskich torfowisk, utwierdzają o słuszności tego przedsięwzięcia.